گاز مبرد

تاریخچه گاز های مبرد

این مقاله در رابطه با ” گاز مبرد چیست؟” است. در ابتدا تاریخچه ای از آن بیان می شود. اولین گاز مبردی که در سیستم‌های تبرید استفاده شد، آمونیاک بود که در سال ۱۸۵۹ توسط فردیناند کاره اختراع شد. آمونیاک یک گاز مبرد با کارایی بالا و قیمت پایین بود، اما مشکلاتی مانند سمیت، اشتعال پذیری و خورندگی داشت. بنابراین، در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، گازهای مبرد دیگری مانند دی‌اکسید کربن، متیل کلراید، اتیلن و پروپیلن مورد آزمایش قرار گرفتند. اما هیچکدام از این گازها مزایای کافی برای جایگزینی آمونیاک را نداشتند.

در سال ۱۹۲۸، توماس میدگلی جونیور، یک مهندس شیمی آمریکایی، گازهای مبرد جدیدی را از گروه فلوئوروکربن‌ها اختراع کرد که به آن‌ها کلروفلوئوروکربن‌ها یا CFC ها می‌گفتند. این گازها دارای خواصی مانند بی‌سمیت، بی‌رنگی، بی‌بویی، غیرقابل اشتعال، پایداری شیمیایی و حرارتی و کارایی بالا بودند. اولین گاز مبرد CFC که تولید شد، دی‌کلروفلوئورومتان یا R-12 بود که در سال ۱۹۳۰ تحت نام تجاری فری‌آن عرضه شد. این گاز مبرد در یخچال‌های خانگی، کولر گازی‌های خودرو و دستگاه‌های تهویه مطبوع گسترده استفاده شد. سپس گازهای مبرد CFC دیگری مانند تری‌کلروفلوئورومتان یا R-11 و تتراکلروفلوئورومتان یا R-114 نیز تولید و به کار گرفته شدند.

اما در دهه ۱۹۷۰، محققان متوجه شدند که گازهای مبرد CFC باعث تخریب لایه ازون جو می‌شوند و در نتیجه میزان تشعشع فرابنفش خورشید را افزایش می‌دهند. این امر می‌توانست منجر به افزایش دمای زمین، تغییرات اقلیمی، بیماری‌های پوستی و چشمی و کاهش تولید محصولات کشاورزی شود. بنابراین، در سال ۱۹۸۷، پیمان مونترال به عنوان یک توافق بین‌المللی برای کاهش تولید و مصرف گازهای مبرد CFC امضا شد. این پیمان باعث شد که صنعت تبرید به دنبال گازهای مبرد جایگزین باشد.

گاز مبرد چیست و چه کاربردی دارد؟

در پاسخ به سوال “گاز مبرد چیست؟” باید گفت:گاز مبرد یا ماده سرمازا، ماده‌ای است که در سیستم‌های تبرید و تهویه مطبوع به عنوان عامل انتقال حرارت استفاده می‌شود. گاز مبرد با گرفتن حرارت از محیطی که باید خنک شود، به حالت گازی تبدیل می‌شود و سپس با دادن حرارت به محیطی که باید گرم شود، به حالت مایع برمی‌گردد. این چرخه تبرید را می‌توان با استفاده از یک کمپرسور، یک مبدل حرارتی، یک توسعه دهنده و یک مبدل حرارتی دیگر انجام داد. گاز مبرد در دستگاه‌های مختلفی مانند یخچال، کولر گازی، چیلر، فریزر، اسپلیت و غیره کاربرد دارد.

انواع گازهای مبرد و کاربردهای آنها

بعد از پاسخ به سوال ” گاز مبرد چیست؟” به معرفی انواع آن می پردازیم. گازهای مبرد را می‌توان بر اساس ساختار شیمیایی، خواص فیزیکی و زیست محیطی، کاربرد و کارایی طبقه‌بندی کرد. برخی از انواع گازهای مبرد عبارتند از:

گازهای مبرد طبیعی: این گازها از موادی تشکیل شده‌اند که به طور طبیعی در طبیعت وجود دارند و به صورت خالص یا ترکیبی استفاده می‌شوند. این گازها دارای مزایایی مانند کارایی بالا، قیمت پایین، غیر سمی، غیر اشتعال پذیر، سازگار با محیط زیست و قابل بازیافت بودن هستند. اما معایبی مانند خورندگی، سمیت، اشتعال پذیری، فشار بالا و نیاز به تجهیزات ویژه نیز دارند. برخی از گازهای مبرد طبیعی عبارتند از:

• آمونیاک (R-717): یک گاز مبرد با کارایی بسیار بالا و قیمت پایین است که در سیستم‌های تبرید صنعتی، تجاری و کشاورزی استفاده می‌شود. آمونیاک دارای ضریب انتقال حرارت بالا، گرمای تبخیر زیاد و فشار متوسط است. اما آمونیاک یک گاز سمی، اشتعال پذیر و خورنده است که نیاز به تجهیزات ویژه و احتیاطات ایمنی دارد. همچنین آمونیاک با برخی از فلزات و روغن‌ها سازگار نیست و می‌تواند باعث خرابی سیستم شود.
• – دی‌اکسید کربن (R-744): یک گاز مبرد با کارایی متوسط و قیمت پایین است که در سیستم‌های تبرید خودرو، تجاری و صنعتی استفاده می‌شود. دی‌اکسید کربن دارای گرمای تبخیر بالا، فشار بسیار بالا و نقطه انتقال حالت نزدیک به دمای محیط است. این گاز مبرد غیر سمی، غیر اشتعال پذیر و سازگار با محیط زیست است. اما دی‌اکسید کربن نیاز به تجهیزات فشار بالا و کنترل دقیق دارد و می‌تواند باعث افزایش مصرف انرژی شود.
• – هیدروکربن‌ها (R-600a، R-290، R-1270 و غیره): این گازها از ترکیباتی مانند ایزوبوتان، پروپان، پروپیلن و غیره تشکیل شده‌اند که در سیستم‌های تبرید خانگی، تجاری و صنعتی استفاده می‌شوند. هیدروکربن‌ها دارای کارایی بالا، قیمت پایین، گرمای تبخیر زیاد و فشار پایین تا متوسط هستند. این گازها غیر سمی و سازگار با محیط زیست هستند. اما هیدروکربن‌ها اشتعال پذیر هستند و نیاز به احتیاطات ایمنی و تهویه مناسب دارند.
• – هیدروژن (R-702): یک گاز مبرد با کارایی بسیار بالا و قیمت پایین است که در سیستم‌های تبرید با دمای بسیار پایین مانند کریوژنیک استفاده می‌شود. هیدروژن دارای گرمای تبخیر بسیار زیاد، فشار بسیار پایین و نقطه جوش بسیار پایین است. این گاز مبرد غیر سمی و سازگار با محیط زیست است. اما هیدروژن اشتعال پذیر است و نیاز به تجهیزات ویژه و احتیاطات ایمنی دارد.
• – هلیوم (R-704): یک گاز مبرد با کارایی بسیار بالا و قیمت بالا است که در سیستم‌های تبرید با دمای بسیار پایین مانند کریوژنیک استفاده می‌شود. هلیوم دارای گرمای تبخیر بسیار زیاد، فشار بسیار پایین و نقطه جوش بسیار پایین است. این گاز مبرد غیر سمی، غیر اشتعال پذیر و سازگار با محیط زیست است. اما هلیوم یک منبع محدود و گران قیمت است و نیاز به تجهیزات ویژه دارد.

گازهای مبرد مصنوعی: این گازها از موادی تشکیل شده‌اند که به طور مصنوعی در آزمایشگاه تولید شده‌اند و به صورت خالص یا ترکیبی استفاده می‌شوند. این گازها دارای مزایایی مانند کارایی بالا، سازگاری با تجهیزات و روغن‌ها، غیر سمی، غیر اشتعال پذیر و پایداری شیمیایی و حرارتی هستند. اما معایبی مانند قیمت بالا، تخریب لایه ازون، افزایش اثر گلخانه‌ای و نیاز به بازیافت بودن دارند. برخی از گازهای مبرد مصنوعی عبارتند از:

• کلروفلوئوروکربن‌ها (R-11، R-12، R-114 و غیره): این گازها از ترکیباتی مانند دی‌کلروفلوئورومتان، تری‌کلروفلوئورومتان و تتراکلروفلوئورومتان تشکیل شده‌اند که در سیستم‌های تبرید خانگی، تجاری و صنعتی استفاده می‌شوند. این گازها دارای کارایی بالا، فشار پایین تا متوسط و نقطه جوش بالا هستند. این گازها غیر سمی، غیر اشتعال پذیر و پایدار هستند. اما این گازها باعث تخریب لایه ازون می‌شوند و دارای ضریب گرمایی بالا هستند. بنابراین، این گازها ممنوع شده‌اند و جایگزین شده‌اند.
• هیدروکلروفلوئوروکربن‌ها (R-22، R-123، R-124 و غیره): این گازها از ترکیباتی مانند کلرودی‌فلوئورومتان، دی‌کلروفلوئورواتان و کلروتری‌فلوئورواتان تشکیل شده‌اند که در سیستم‌های تبرید خانگی، تجاری و صنعتی استفاده می‌شوند. این گازها دارای کارایی بالا، فشار متوسط تا بالا و نقطه جوش پایین تا متوسط هستند. این گازها غیر سمی، غیر اشتعال پذیر و پایدار هستند. اما این گازها باعث تخریب لایه ازون می‌شوند و دارای ضریب گرمایی متوسط تا بالا هستند. بنابراین، این گازها نیز محدود شده‌اند و جایگزین شده‌اند.
• – هیدروفلوئوروکربن‌ها (R-134a، R-410a، R-407c و غیره): این گازها از ترکیباتی مانند تترافلوئورواتان، دی‌فلوئورومتان و پنتافلوئورواتان تشکیل شده‌اند که در سیستم‌های تبرید خانگی، تجاری و صنعتی استفاده می‌شوند. این گازها دارای کارایی بالا، فشار متوسط تا بالا و نقطه جوش پایین تا متوسط هستند. این گازها غیر سمی، غیر اشتعال پذیر و پایدار هستند. اما این گازها دارای ضریب گرمایی بسیار بالا هستند و باعث افزایش اثر گلخانه‌ای می‌شوند. بنابراین، این گازها نیز مورد نظر قرار گرفته‌اند و جایگزین شده‌اند. –
• هیدروفلوئورولفین‌ها (R-1234yf، R-1234ze، R-32 و غیره): این گازها از ترکیباتی مانند تترافلوئوروپروپن، تری‌فلوئوروپروپن و دی‌فلوئورومتان تشکیل شده‌اند که در سیستم‌های تبرید خانگی، تجاری و صنعتی استفاده می‌شوند. این گازها دارای کارایی بالا، فشار متوسط تا بالا و نقطه جوش پایین تا متوسط هستند. این گازها غیر سمی، غیر اشتعال پذیر و پایدار هستند. اما این گازها دارای ضریب گرمایی پایین تا متوسط هستند و باعث کاهش اثر گلخانه‌ای می‌شوند. بنابراین، این گازها به عنوان جایگزین‌های مناسب برای گازهای مبرد قبلی مطرح شده‌اند.
• – فلوئوروکربن‌ها (R-23، R-508b، R-116 و غیره): این گازها از ترکیباتی مانند تری‌فلوئورومتان، پنتافلوئورواتان و هگزافلوئورواتان تشکیل شده‌اند که در سیستم‌های تبرید با دمای بسیار پایین مانند کریوژنیک استفاده می‌شوند. این گازها دارای کارایی بالا، فشار بسیار بالا و نقطه جوش بسیار پایین هستند. این گازها غیر سمی، غیر اشتعال پذیر و پایدار هستند. اما این گازها دارای ضریب گرمایی بسیار بالا هستند و باعث افزایش اثر گلخانه‌ای می‌شوند. بنابراین، این گازها نیز محدود شده‌اند و جایگزین شده‌اند

گازهای مبرد سازگار با محیط زیست

گازهای مبرد سازگار با محیط زیست، گازهایی هستند که باعث تخریب لایه ازون و افزایش اثر گلخانه‌ای نمی‌شوند و دارای ضریب گرمایی پایین هستند. این گازها معمولا از گازهای طبیعی یا هیدروفلوئورولفین‌ها تشکیل شده‌اند. برخی از گازهای مبرد سازگار با محیط زیست عبارتند از:

• R-717 (آمونیاک): یک گاز مبرد طبیعی با کارایی بسیار بالا و قیمت پایین است که دارای ضریب گرمایی صفر و ضریب تخریب ازون صفر است. این گاز مبرد در سیستم‌های تبرید صنعتی، تجاری و کشاورزی استفاده می‌شود. اما این گاز مبرد سمی، اشتعال پذیر و خورنده است و نیاز به تجهیزات ویژه و احتیاطات ایمنی دارد
• – R-744 (دی‌اکسید کربن): یک گاز مبرد طبیعی با کارایی متوسط و قیمت پایین است که دارای ضریب گرمایی ۱ و ضریب تخریب ازون صفر است. این گاز مبرد در سیستم‌های تبرید خودرو، تجاری و صنعتی استفاده می‌شود. اما این گاز مبرد نیاز به تجهیزات فشار بالا و کنترل دقیق دارد و می‌تواند باعث افزایش مصرف انرژی شود.
•  R-600a (ایزوبوتان)، R-290 (پروپان)، R-1270 (پروپیلن) و غیره: این گازها از هیدروکربن‌های طبیعی تشکیل شده‌اند که دارای ضریب گرمایی پایین و ضریب تخریب ازون صفر هستند. این گازها در سیستم‌های تبرید خانگی، تجاری و صنعتی استفاده می‌شوند. این گازها دارای کارایی بالا، قیمت پایین، گرمای تبخیر زیاد و فشار پایین تا متوسط هستند. این گازها غیر سمی و سازگار با محیط زیست هستند. اما این گازها اشتعال پذیر هستند و نیاز به احتیاطات ایمنی و تهویه مناسب دارند.
•  R-1234yf، R-1234ze، R-32 و غیره: این گازها از هیدروفلوئورولفین‌های مصنوعی تشکیل شده‌اند که دارای ضریب گرمایی پایین تا متوسط و ضریب تخریب ازون صفر هستند. این گازها در سیستم‌های تبرید خانگی، تجاری و صنعتی استفاده می‌شوند. این گازها دارای کارایی بالا، فشار متوسط تا بالا و نقطه جوش پایین تا متوسط هستند. این گازها غیر سمی، غیر اشتعال پذیر و پایدار هستند. این گازها به عنوان جایگزین‌های مناسب برای گازهای مبرد قبلی مطرح شده‌اند.

جهت مطالعه مقاله در رابطه با تفاوت گازهای مبرد اینجا کلیک کنید.

 خطرات استفاده از گازهای مبرد

استفاده از گازهای مبرد می‌تواند خطراتی را برای انسان، دستگاه‌ها و محیط زیست به همراه داشته باشد. برخی از این خطرات عبارتند از:

• سمیت: برخی از گازهای مبرد مانند آمونیاک، دی‌اکسید کربن و برخی از گازهای مبرد مصنوعی می‌توانند باعث سمیت حاد یا مزمن در انسان شوند. این گازها می‌توانند با تنفس، قطره‌چی، تماس با پوست یا خوردن وارد بدن شوند و باعث اختلال در عملکرد سیستم‌های تنفسی، قلبی، عصبی و خونی شوند. برخی از علائم سمیت این گازها عبارتند از سردرد، سرگیجه، تهوع، استفراغ، سوزش چشم، تنگی نفس، سیانوز، کم خونی، کاهش فشار خون، اختلال در هوشیاری و حتی مرگ.
• اشتعال پذیری: برخی از گازهای مبرد مانند آمونیاک، هیدروکربن‌ها و هیدروژن می‌توانند با هوا ترکیب شوند و مخلوط‌های اشتعال پذیر تشکیل دهند. این گازها می‌توانند با جرقه، شعله، سیگار، برق یا سطوح گرم احتراق کنند و باعث ایجاد آتش‌سوزی، انفجار، صدمات جسمی و مالی شوند. برای جلوگیری از این خطر، باید از ایجاد مخلوط‌های اشتعال پذیر، ایجاد منابع احتراق، استفاده از تجهیزات ضد انفجار و ایجاد سیستم‌های تهویه و اطفای حریق اطمینان حاصل کرد.
• خورندگی: برخی از گازهای مبرد مانند آمونیاک، دی‌اکسید کربن و برخی از گازهای مبرد مصنوعی می‌توانند با رطوبت، اکسیژن، اسیدها یا بازها واکنش داشته باشند و باعث خورندگی فلزات، پلاستیک‌ها، روغن‌ها و دیگر مواد شوند. این خورندگی می‌تواند باعث کاهش عمر و کارایی دستگاه‌ها، نشت گاز مبرد، افزایش مصرف انرژی و ایجاد خطرات دیگر شود. برای جلوگیری از این خطر، باید از انتخاب مواد سازگار با گاز مبرد، ایجاد محیط خشک و خنثی، استفاده از مواد ضد خورندگی و انجام بازرسی و تعمیرات منظم اقدام کرد.
• تخریب لایه ازون و افزایش اثر گلخانه‌ای: برخی از گازهای مبرد مانند کلروفلوئوروکربن‌ها، هیدروفلوئوروکربن‌ها، هیدروفلوئورولفین‌ها و فلوئوروکربن‌ها می‌توانند باعث تخریب لایه ازون و افزایش اثر گلخانه‌ای شوند. این گازها با رسیدن به بالای جو، با اشعه فرابنفش خورشید واکنش داده و مولکول‌های ازون را تجزیه می‌کنند. این امر باعث کاهش لایه ازون می‌شود که نقش مهمی در حفاظت از زمین در برابر تشعشعات مضر خورشید دارد. همچنین این گازها دارای ضریب گرمایی بالا هستند که نشان‌دهنده توانایی آن‌ها در جذب و نگه‌داری انرژی حرارتی است. این امر باعث افزایش دمای جو و تغییرات اقلیمی می‌شود. بنابراین، باید از استفاده بی‌رویه از این گازها خودداری کرد و آن‌ها را بازیافت یا از بین برد.

مضرات گازهای مبرد

تا این قسمت از مقاله پاسخ ” گاز مبرد چیست؟” را پیدا کردیم و انواع مختلف و خطرات آن را مورد بررسی قرار دادیم. اکنون مضرات آن را بیان می کنیم.

مضرات گازهای مبرد، عوارضی هستند که از استفاده نادرست، نشت، احتراق یا تخریب گازهای مبرد ناشی می‌شوند. برخی از این مضرات عبارتند از:

• آلودگی هوا: استفاده، نشت یا احتراق گازهای مبرد می‌تواند باعث تولید آلاینده‌های هوا مانند اکسیدهای نیتروژن، اکسیدهای گوگرد، اکسیدهای کربن، هیدروکربن‌ها، هالوکربن‌ها و غیره شود. این آلاینده‌ها می‌توانند باعث ایجاد بیماری‌های تنفسی، اسید باران، مه زدگی، گرمایش جهانی و غیره شوند.
• آلودگی آب: نشت یا تخریب گازهای مبرد می‌تواند باعث تولید مواد شیمیایی مضر مانند کلریدها، فلوئوریدها، سولفات‌ها، نیترات‌ها و غیره شود که به آب‌های زیرزمینی، سطحی یا دریایی راه پیدا کنند. این مواد می‌توانند باعث ایجاد بیماری‌های گوارشی، تغییر pH آب، کاهش اکسیژن محلول، کشته شدن جانداران آبزی و غیره شوند.
• آلودگی خاک: نشت یا تخریب گازهای مبرد می‌تواند باعث تولید مواد شیمیایی مضر مانند کلریدها، فلوئوریدها، سولفات‌ها، نیترات‌ها و غیره شود که به خاک راه پیدا کنند. این مواد می‌توانند باعث ایجاد بیماری‌های گیاهی، تغییر pH خاک، کاهش حاصلخیزی، کشته شدن جانداران خاکزی و غیره شوند.

جایگزین‌های گازهای مبرد

جایگزین‌های گازهای مبرد، گازهایی هستند که می‌توانند به جای گازهای مبرد موجود در سیستم‌های تبرید استفاده شوند و دارای مزایایی مانند کارایی بالا، قیمت پایین، غیر سمی، غیر اشتعال پذیر، سازگار با محیط زیست و قابل بازیافت بودن هستند. برخی از جایگزین‌های گازهای مبرد عبارتند از:

• گازهای مبرد طبیعی: این گازها از موادی تشکیل شده‌اند که به طور طبیعی در طبیعت وجود دارند و به صورت خالص یا ترکیبی استفاده می‌شوند. این گازها دارای مزایایی مانند کارایی بالا، قیمت پایین، غیر سمی، غیر اشتعال پذیر، سازگار با محیط زیست و قابل بازیافت بودن هستند. اما معایبی مانند خورندگی، سمیت، اشتعال پذیری، فشار بالا و نیاز به تجهیزات ویژه نیز دارند. برخی از گازهای مبرد طبیعی عبارتند از آمونیاک، دی‌اکسید کربن، هیدروکربن‌ها، هیدروژن و هلیوم
• گازهای مبرد هیدروفلوئورولفین‌ها: این گازها از ترکیباتی مانند تترافلوئوروپروپن، تری‌فلوئوروپروپن و دی‌فلوئورومتان تشکیل شده‌اند که در سیستم‌های تبرید خانگی، تجاری و صنعتی استفاده می‌شوند. این گازها دارای کارایی بالا، فشار متوسط تا بالا و نقطه جوش پایین تا متوسط هستند. این گازها غیر سمی، غیر اشتعال پذیر و پایدار هستند. اما این گازها دارای ضریب گرمایی پایین تا متوسط هستند و باعث کاهش اثر گلخانه‌ای می‌شوند. بنابراین، این گازها به عنوان جایگزین‌های مناسب برای گازهای مبرد قبلی مطرح شده‌اند.·
•   گازهای مبرد فلوئوروکربن‌ها: این گازها از ترکیباتی مانند تری‌فلوئورومتان، پنتافلوئورواتان و هگزافلوئورواتان تشکیل شده‌اند که در سیستم‌های تبرید با دمای بسیار پایین مانند کریوژنیک استفاده می‌شوند. این گازها دارای کارایی بالا، فشار بسیار بالا و نقطه جوش بسیار پایین هستند. این گازها غیر سمی، غیر اشتعال پذیر و پایدار هستند. اما این گازها دارای ضریب گرمایی بسیار بالا هستند و باعث افزایش اثر گلخانه‌ای می‌شوند. بنابراین، این گازها نیز محدود شده‌اند و جایگزین شده‌اند.

نحوه انتخاب گاز مبرد مناسب

برای انتخاب گاز مبرد مناسب برای یک سیستم تبرید، باید به عوامل مختلفی توجه کرد. برخی از این عوامل عبارتند از:

• کارایی: کارایی یک گاز مبرد نشان‌دهنده توانایی آن در انتقال حرارت است. کارایی یک گاز مبرد را می‌توان با معیارهایی مانند گرمای تبخیر، ضریب انتقال حرارت، فشار، نقطه جوش، نقطه انتقال حالت و غیره اندازه‌گیری کرد. یک گاز مبرد با کارایی بالا می‌تواند باعث کاهش مصرف انرژی، افزایش ظرفیت تبرید، کاهش اندازه و وزن دستگاه‌ها و کاهش هزینه‌های عملیاتی شود.
• قیمت: قیمت یک گاز مبرد نشان‌دهنده هزینه تهیه، نصب، نگهداری و بازیافت آن است. قیمت یک گاز مبرد را می‌توان با معیارهایی مانند تقاضا، تولید، توزیع، مالیات، قوانین و غیره تعیین کرد. یک گاز مبرد با قیمت پایین می‌تواند باعث کاهش هزینه‌های سرمایه‌گذاری، تعویض، تعمیر و بازیافت شود.
• سمیت: سمیت یک گاز مبرد نشان‌دهنده خطری است که برای سلامت انسان و جانداران دیگر دارد. سمیت یک گاز مبرد را می‌توان با معیارهایی مانند حد مجاز قابل تحمل، حد مجاز مواجهه، حد مجاز مصرف و غیره اندازه‌گیری کرد. یک گاز مبرد با سمیت پایین می‌تواند باعث کاهش خطرات حاد یا مزمن برای انسان و محیط زیست شود.
• اشتعال پذیری: اشتعال پذیری یک گاز مبرد نشان‌دهنده خطری است که برای ایجاد آتش‌سوزی و انفجار دارد. اشتعال پذیری یک گاز مبرد را می‌توان با معیارهایی مانند حد انفجار، حد اشتعال، انرژی احتراق، دمای اشتعال و غیره اندازه‌گیری کرد. یک گاز مبرد با اشتعال پذیری پایین می‌تواند باعث کاهش خطرات جسمی و مالی برای انسان و دستگاه‌ها شود.
• سازگاری با محیط زیست: سازگاری با محیط زیست یک گاز مبرد نشان‌دهنده تاثیری است که برای حفاظت از لایه ازون و کاهش اثر گلخانه‌ای دارد. سازگاری با محیط زیست یک گاز مبرد را می‌توان با معیارهایی مانند ضریب تخریب ازون، ضریب گرمایی، زمان نیمه عمر و غیره اندازه‌گیری کرد. یک گاز مبرد با سازگاری با محیط زیست بالا می‌تواند باعث کاهش خطرات برای سلامت انسان و تنوع زیستی شود.
•  سازگاری با تجهیزات و روغن‌ها: سازگاری با تجهیزات و روغن‌ها یک گاز مبرد نشان‌دهنده تاثیری است که برای عملکرد و عمر دستگاه‌ها و روغن‌های مورد استفاده در آن‌ها دارد. سازگاری با تجهیزات و روغن‌ها را می‌توان با معیارهایی مانند خورندگی، انحلال، انبساط، انقباض، انتقال حرارت، انتقال جریان و غیره اندازه‌گیری کرد. یک گاز مبرد با سازگاری با تجهیزات و روغن‌ها بالا می‌تواند باعث افزایش عملکرد و عمر دستگاه‌ها و روغن‌ها شود.
•  قابلیت بازیافت: قابلیت بازیافت یک گاز مبرد نشان‌دهنده توانایی آن در بازیابی، تصفیه و استفاده مجدد است. قابلیت بازیافت یک گاز مبرد را می‌توان با معیارهایی مانند کیفیت، هزینه، زمان، تجهیزات و غیره اندازه‌گیری کرد. یک گاز مبرد با قابلیت بازیافت بالا می‌تواند باعث کاهش هزینه‌های تهیه، مصرف و دفع، کاهش آلودگی محیط زیست و افزایش بهره‌وری شود.

قیمت گازهای مبرد

قیمت گازهای مبرد متغیر است و بستگی به عوامل مختلفی مانند نوع گاز مبرد، تقاضا و عرضه، تولید و توزیع، مالیات و قوانین، کیفیت و برند و غیره دارد. برای مقایسه قیمت گازهای مبرد مختلف، می‌توان از واحدهایی مانند دلار بر کیلوگرم، دلار بر لیتر، دلار بر سیلندر و غیره استفاده کرد

گاز مبرد مناسب برای یخچال و کولر

یخچال و کولر دو دستگاه تبرید خانگی هستند که برای خنک کردن مواد غذایی و فضای مسکونی استفاده می‌شوند. برای انتخاب گاز مبرد مناسب برای این دستگاه‌ها، باید به عواملی مانند کارایی، قیمت، سمیت، اشتعال پذیری، سازگاری با محیط زیست و سازگاری با تجهیزات و روغن‌ها توجه کرد. بر اساس این عوامل، برخی از گازهای مبرد مناسب برای یخچال و کولر عبارتند از:

• R-600a (ایزوبوتان): یک گاز مبرد طبیعی با کارایی بالا و قیمت پایین است که دارای ضریب گرمایی پایین و ضریب تخریب ازون صفر است. این گاز مبرد در یخچال‌های خانگی و کولر‌های اسپلیت استفاده می‌شود. این گاز مبرد غیر سمی و سازگار با محیط زیست است. اما این گاز مبرد اشتعال پذیر است و نیاز به احتیاطات ایمنی و تهویه مناسب دارد.
• R-290 (پروپان): یک گاز مبرد طبیعی با کارایی بالا و قیمت پایین است که دارای ضریب گرمایی پایین و ضریب تخریب ازون صفر است. این گاز مبرد در یخچال‌های خانگی و کولر‌های اسپلیت استفاده می‌شود. این گاز مبرد غیر سمی و سازگار با محیط زیست است. اما این گاز مبرد اشتعال پذیر است و نیاز به احتیاطات ایمنی و تهویه مناسب دارد.
• R-32 (دی‌فلوئورومتان): یک گاز مبرد هیدروفلوئورولفین با کارایی بالا و قیمت متوسط است که دارای ضریب گرمایی متوسط و ضریب تخریب ازون صفر است. این گاز مبرد در کولر‌های اسپلیت و چیلر‌ها استفاده می‌شود. این گاز مبرد غیر سمی و سازگار با محیط زیست است. اما این گاز مبرد دارای اشتعال پذیری متوسط است و نیاز به احتیاطات ایمنی و تهویه مناسب دارد.
• R-134a (تترافلوئورواتان): یک گاز مبرد هیدروفلوئوروکربن با کارایی متوسط و قیمت بالا است که دارای ضریب گرمایی بالا و ضریب تخریب ازون صفر است. این گاز مبرد در یخچال‌های خانگی و کولر‌های اسپلیت استفاده می‌شود. این گاز مبرد غیر سمی و غیر اشت

چگونه از گازهای مبرد استفاده کنیم؟

برای استفاده از گازهای مبرد، باید مراحل زیر را انجام دهیم:

• انتخاب گاز مبرد مناسب برای سیستم تبرید مورد نظر بر اساس عوامل مختلفی مانند کارایی، قیمت، سمیت، اشتعال پذیری، سازگاری با محیط زیست و سازگاری با تجهیزات و روغن‌ها.
• تهیه گاز مبرد از منابع معتبر و مطمئن و بررسی کیفیت، برند، بسته‌بندی و برچسب آن.
• نصب و راه‌اندازی سیستم تبرید با رعایت دستورالعمل‌های فنی، ایمنی و محیط زیستی و استفاده از تجهیزات مناسب و مجاز.
• پر کردن گاز مبرد در سیستم تبرید با رعایت مقدار، فشار، دما، جریان و زمان مورد نیاز و اجتناب از بیش از حد یا کم از حد پر کردن.
• انجام بازرسی و تعمیرات منظم و موقعیت‌یابی و رفع نشت گاز مبرد در صورت وجود با استفاده از روش‌ها و ابزارهای مختلف.
• بازیافت گاز مبرد در صورت امکان با استفاده از دستگاه‌های بازیافت و تصفیه و اجتناب از دفع گاز مبرد به محیط زیست

خلاصه مقاله گاز مبرد چیست؟

این مقاله در رابطه با “گازهای مبرد چیست؟” است.گازهای مبرد موادی هستند که در سیستم‌های تبرید برای انتقال حرارت از محیط سرد به محیط گرم استفاده می‌شوند. گازهای مبرد می‌توانند از نوع طبیعی یا مصنوعی باشند و دارای خواص مختلفی مانند کارایی، قیمت، سمیت، اشتعال پذیری، سازگاری با محیط زیست و سازگاری با تجهیزات و روغن‌ها هستند. برخی از گازهای مبرد رایج عبارتند از آمونیاک، دی‌اکسید کربن، هیدروکربن‌ها، هیدروفلوئورولفین‌ها و فلوئوروکربن‌ها. استفاده از گازهای مبرد می‌تواند خطراتی را برای انسان، دستگاه‌ها و محیط زیست به همراه داشته باشد. بنابراین، باید با احتیاط و دقت از گازهای مبرد استفاده کرد و آن‌ها را بازیافت یا از بین برد.

 پاسخ به سوالات پر تکرار درباره گاز مبرد چیست؟

• چه عواملی را باید در انتخاب گاز مبرد مناسب برای یک سیستم تبرید در نظر گرفت؟
  • برخی از عواملی که باید در انتخاب گاز مبرد مناسب برای یک سیستم تبرید در نظر گرفته شوند عبارتند از: کارایی، قیمت، سمیت، اشتعال پذیری، سازگاری با محیط زیست، سازگاری با تجهیزات و روغن‌ها و قابلیت بازیافت.
• چه گازهای مبردی برای یخچال و کولر مناسب هستند؟
  • برخی از گازهای مبردی که برای یخچال و کولر مناسب هستند عبارتند از: R-600a (ایزوبوتان)، R-290 (پروپان)، R-32 (دی‌فلوئورومتان) و R-134a (تترافلوئورواتان).
• چه گازهای مبردی برای محیط زیست مضر هستند؟
  • برخی از گازهای مبردی که برای محیط زیست مضر هستند عبارتند از: کلروفلوئوروکربن‌ها (CFC)، هیدروکلروفلوئوروکربن‌ها (HCFC) و فلوئوروکربن‌ها (HFC) که دارای ضریب تخریب ازون و ضریب گرمایی بالایی هستند و باعث تخریب لایه ازون و افزایش اثر گلخانه‌ای می‌شوند.
• چگونه می‌توان گاز مبرد را بازیافت کرد؟
  • برای بازیافت گاز مبرد، می‌توان از دستگاه‌های بازیافت و تصفیه استفاده کرد که قادر به بازیابی، تصفیه و استفاده مجدد از گاز مبرد هستند. این دستگاه‌ها می‌توانند گاز مبرد را از سیستم تبرید جدا کرده، آلودگی‌ها و رطوبت را از آن حذف کرده و گاز مبرد را برای استفاده مجدد آماده کنند. این روش می‌تواند باعث کاهش هزینه‌های تهیه، مصرف و دفع، کاهش آلودگی محیط زیست و افزایش بهره‌وری شود