معرفی اسپلیت و اجزای آن
اسپلیت یک دستگاه تهویه مطبوع است که از یک واحد (یونیت) داخلی و یک واحد (یونیت) خارجی تشکیل شده است. واحد داخلی شامل یک فن، یک مبدل حرارتی، یک فیلتر و یک کنترل کننده است. واحد خارجی شامل یک کمپرسور، یک مبدل حرارتی، یک فن و یک کنترل کننده است. واحد داخلی و خارجی با استفاده از لولههای مسی و کابلهای برقی به یکدیگر متصل هستند. این دستگاه با استفاده از یک گاز مبرد، هوای محیط را سرد یا گرم میکند. در این مقاله به سوال”اسپلیت چگونه کار می کند؟” پاسخ داده می شود.
انواع اسپلیت بر اساس ظرفیت، کاربرد
اسپلیتها بر اساس ظرفیت، کاربرد متفاوت هستند. ظرفیت اسپلیت بیانگر توان حرارتی آن است که با واحد BTU یا تن بیان میشود. کاربرد اسپلیت بیانگر نوع محیطی است که برای آن طراحی شده است. برخی از انواع رایج اسپلیتها عبارتند از:
- اسپلیت ایستاده: این نوع اسپلیت برای محیطهای بزرگ و عمومی مانند هتلها، رستورانها، سالنهای کنفرانس و غیره مناسب است. ظرفیت آن بالا است و میتواند هوای محیط را به صورت یکنواخت تهویه کند. این اسپلیت روی زمین قرار میگیرد و دارای یک قابلیت چرخشی است.
- اسپلیت دیواری: این نوع اسپلیت برای محیطهای کوچک و خصوصی مانند خانهها، آپارتمانها، اتاقها و غیره مناسب است. ظرفیت آن متوسط است و میتواند هوای محیط را به صورت مستقیم تهویه کند. این اسپلیت روی دیوار قرار میگیرد و دارای یک قابلیت جهتدهی است.
- اسپلیت سقفی: این نوع اسپلیت برای محیطهای متوسط و نیمه عمومی مانند دفاتر، مغازهها، کافهها و غیره مناسب است. ظرفیت آن متوسط تا بالا است و میتواند هوای محیط را به صورت چهار طرفه تهویه کند. این اسپلیت روی سقف قرار میگیرد و دارای یک قابلیت تنظیم زاویه است.
نحوه عملکرد اسپلیت در حالت سرمایشی و گرمایشی (اسپلیت چگونه کار می کند؟)
اسپلیت در حالت سرمایشی و گرمایشی با یک مکانیزم اصلی کار میکند. این مکانیزم شامل چرخه تبخیر و تراکم گاز مبرد است. گاز مبرد یک ماده است که میتواند با تغییر فشار و دما، بین حالت گازی و مایع تبدیل شود. این تبدیل باعث میشود که گاز مبرد حرارت را از یک محیط به محیط دیگر منتقل کند. در اسپلیت، گاز مبرد از واحد خارجی به واحد داخلی و برعکس جریان دارد و در هر دو واحد، تبخیر و تراکم میشود.
سرمایشی
در حالت سرمایشی، گاز مبرد از کمپرسور واحد خارجی با فشار و دمای بالا خارج میشود و به مبدل حرارتی واحد خارجی میرسد. در اینجا، گاز مبرد با گرفتن حرارت از هوای خارجی، تراکم میشود و به حالت مایع در میآید. مایع مبرد با فشار بالا و دمای پایین از مبدل حرارتی واحد خارجی خارج میشود و به واحد داخلی میرسد. در اینجا، مایع مبرد از یک شیر کاهنده عبور میکند و فشار و دمای آن کاهش مییابد. مایع مبرد با فشار پایین و دمای پایین به مبدل حرارتی واحد داخلی میرسد. در اینجا، مایع مبرد با دادن حرارت به هوای داخلی، تبخیر میشود و به حالت گازی در میآید. گاز مبرد با فشار پایین و دمای بالا از مبدل حرارتی واحد داخلی خارج میشود و به کمپرسور واحد خارجی میرسد. در اینجا، گاز مبرد با افزایش فشار و دما، دوباره آماده تراکم میشود. این چرخه به صورت مداوم ادامه مییابد و باعث میشود که هوای داخلی سرد شود.
گرمایشی
در حالت گرمایشی، چرخه تبخیر و تراکم گاز مبرد به صورت معکوس انجام میشود. یعنی گاز مبرد از واحد داخلی به واحد خارجی و برعکس جریان دارد و در هر دو واحد، تبخیر و تراکم میشود.
برای این کار، از یک شیر چهار راه استفاده میشود که جهت جریان گاز مبرد را تغییر میدهد. در حالت گرمایشی، گاز مبرد از کمپرسور واحد خارجی با فشار و دمای بالا خارج میشود و به شیر چهار راه میرسد. جهت جریان گاز مبرد به سمت مبدل حرارتی واحد داخلی تغییر میکند. گاز مبرد با گرفتن حرارت از هوای داخلی، تراکم میشود و به حالت مایع در میآید. مایع مبرد با فشار بالا و دمای پایین از مبدل حرارتی واحد داخلی خارج میشود و به شیر چهار راه میرسد. جهت جریان مایع مبرد به سمت مبدل حرارتی واحد خارجی تغییر میکند. در اینجا، مایع مبرد از یک شیر کاهنده عبور میکند و فشار و دمای آن کاهش مییابد. مایع مبرد با فشار پایین و دمای پایین به مبدل حرارتی واحد خارجی میرسد. مایع مبرد با دادن حرارت به هوای خارجی، تبخیر میشود و به حالت گازی در میآید. گاز مبرد با فشار پایین و دمای بالا از مبدل حرارتی واحد خارجی خارج میشود و به کمپرسور واحد خارجی میرسد. گاز مبرد با افزایش فشار و دما، دوباره آماده تراکم میشود. این چرخه به صورت مداوم ادامه مییابد و باعث میشود که هوای داخلی گرم شود.
تا این قسمت از مقاله به سوال “اسپلیت چگونه کار می کند؟” پاسخ داده شد. اکنون مزایا و معایب آن نسبت به سایر دستگاه ها مورد بررسی قرار می گیرد.
مزایا و معایب اسپلیت نسبت به سایر دستگاههای تهویه مطبوع
اسپلیت نسبت به سایر دستگاههای تهویه مطبوع مانند کولر آبی، کولر گازی، هواساز، داکت اسپلیت و غیره، مزایا و معایب خاص خود را دارد. برخی از مزایا و معایب اسپلیت عبارتند از:
مزایا
- اسپلیت کارایی بالایی در خنکسازی و گرمایش دارد و میتواند دمای محیط را به سرعت تنظیم کند.
- اسپلیت صدای کمی دارد و نویز زیادی ایجاد نمیکند.
- اسپلیت قابلیت کنترل از راه دور دارد و میتوان تنظیمات مختلفی مانند دما، سرعت فن، حالت خواب و غیره را از طریق ریموت کنترل تغییر داد.
- اسپلیت ظاهری زیبا و مدرن دارد و میتواند با دکوراسیون محیط هماهنگ باشد.
- اسپلیت نیاز به فضای کمی برای نصب دارد و میتواند در مکانهای مختلفی از دیوار، سقف، کف و غیره نصب شود.
معایب
- اسپلیت مصرف برق زیادی دارد و میتواند هزینههای انرژی را افزایش دهد.
- اسپلیت نیاز به نصب توسط تکنسین مجرب دارد و نمیتوان به راحتی آن را جابجا کرد.
- اسپلیت نیاز به سرویس و نگهداری منظم دارد و در صورت عدم تمیز کردن فیلترها و لولهها ممکن است کارایی آن کاهش یابد و خراب شود.
- اسپلیت ممکن است باعث خشکی هوا و تحریک حساسیتهای تنفسی شود.
روشهای نصب، تعمیر و نگهداری اسپلیت
نصب، تعمیر و نگهداری اسپلیت کارهای تخصصی هستند که باید توسط تکنسینهای مجرب و متخصص انجام شوند. اما برای داشتن اطلاعات کلی در این زمینه، میتوان به روشهای زیر اشاره کرد:
نصب
برای نصب اسپلیت، ابتدا باید محل مناسبی برای قرار دادن یونیت خارجی و یونیت داخلی انتخاب کرد. محل یونیت خارجی باید دارای فضای باز، دسترسی آسان، سایه و ایمنی باشد. محل یونیت داخلی باید دارای فاصله مناسب از سقف، دیوار و کف، جریان هوای خوب، دسترسی آسان و دور از منابع گرما و سرما باشد. سپس باید یک سوراخ با قطر مناسب در دیوار برای عبور لولههای مسی و سیمهای برقی ایجاد کرد. بعد از آن، باید براکتهای حمایتی برای نگهداری یونیت خارجی و یونیت داخلی روی دیوار یا سقف نصب کرد. سپس باید لولههای مسی و سیمهای برقی را از طریق سوراخ در دیوار به یونیت خارجی و یونیت داخلی متصل کرد. در نهایت، باید یونیت خارجی و یونیت داخلی را روی براکتهای حمایتی قرار داد و از صحت اتصالات و تنظیمات آنها اطمینان حاصل کرد.
تعمیر
برای تعمیر اسپلیت، ابتدا باید علت خرابی را شناسایی کرد. برخی از علتهای رایج خرابی اسپلیت عبارتند از:
- نشت گاز مبرد: این عارضه باعث میشود که اسپلیت کارایی خود را از دست بدهد و هوای محیط را به درستی سرد یا گرم نکند. برای رفع این مشکل، باید از یک تستر نشت گاز مبرد استفاده کرد و محل نشت را پیدا کرد. سپس باید لولههای مسی را جوش زد و گاز مبرد را دوباره پر کرد.
- خرابی کمپرسور: این عارضه باعث میشود که اسپلیت صدای زیادی دهد و گاز مبرد را به درستی تراکم و تبخیر نکند. برای رفع این مشکل، باید کمپرسور را باز کرد و قطعات آن را بررسی کرد. اگر قطعاتی مانند رله، کپاسیتور، بلبرینگ و غیره خراب بودند، باید آنها را تعویض کرد. اگر کمپرسور کاملا خراب بود، باید آن را با یک کمپرسور جدید جایگزین کرد.
- خرابی فن: این عارضه باعث میشود که اسپلیت هوا را به درستی جابجا نکند و باعث افزایش دما و کاهش کارایی شود. برای رفع این مشکل، باید فن را باز کرد و قطعات آن را بررسی کرد. اگر قطعاتی مانند پروانه، موتور، کابل و غیره خراب بودند، باید آنها را تعویض کرد. اگر فن کاملا خراب بود، باید آن را با یک فن جدید جایگزین کرد.
نگهداری
برای نگهداری اسپلیت، باید از انجام کارهای زیر اطمینان حاصل کرد:
- تمیز کردن فیلترها: فیلترها قطعاتی هستند که هوا را از گرد و غبار و سایر ذرات معلق پاک میکنند. اگر فیلترها کثیف شوند، باعث میشوند که هوا را به درستی جابجا نکنند و باعث افزایش مصرف برق و کاهش کارایی شوند. برای تمیز کردن فیلترها، باید آنها را از یونیت داخلی برداشت و با آب و صابون شست و خشک کرد. این کار را حداقل هر ماه یک بار انجام دهید.
- تمیز کردن مبدلهای حرارتی: مبدلهای حرارتی قطعاتی هستند که گاز مبرد را تبخیر و تراکم میکنند و حرارت را از یک محیط به محیط دیگر منتقل میکنند. اگر مبدلهای حرارتی کثیف شوند، باعث میشوند که گاز مبرد را به درستی تبخیر و تراکم نکنند و باعث افزایش مصرف برق و کاهش کارایی شوند. برای تمیز کردن مبدلهای حرارتی، باید از یک اسپری تمیز کننده استفاده کرد و آنها را با فشار آب شست و خشک کرد. این کار را حداقل هر فصل یک بار انجام دهید.
- بررسی لولهها و اتصالات: لولهها و اتصالات قطعاتی هستند که گاز مبرد و برق را از یونیت خارجی به یونیت داخلی و برعکس منتقل میکنند. اگر لولهها و اتصالات شکسته، آسیب دیده، نشت کرده یا باز شده باشند، باعث میشوند که گاز مبرد و برق را به درستی منتقل نکنند و باعث افزایش مصرف برق و کاهش کارایی می شود.
نتیجه گیری مقاله اسپلیت چگونه کار می کند؟
در این مقاله برای پاسخ به سوال “اسپلیت چگونه کار می کند؟” ، به بررسی اصول و عملکرد اسپلیت به عنوان یکی از رایجترین دستگاههای تهویه مطبوع پرداختیم. ما نشان دادیم که چگونه اسپلیت از اصل فیزیکی تبخیر و تراکم گاز مبرد برای تولید سرما و گرما استفاده میکند و چگونه شیر چهار راه جهت جریان گاز مبرد را در حالت سرمایشی و گرمایشی تغییر میدهد. ما همچنین مزایا و معایب اسپلیت نسبت به سایر دستگاههای تهویه مطبوع را مورد بررسی قرار دادیم و روشهای نصب، تعمیر و نگهداری اسپلیت را شرح دادیم.